Το κληρονομητήριο από διαθήκη ή εξ αδιαθέτου είναι ένα πιστοποιητικό με το οποίο βεβαιώνεται ότι ένα πρόσωπο είναι κληρονόμος καθώς και το ποσοστό της κληρονομιάς που δικαιούται να λάβει.
Ο Ειρηνοδίκης (του τόπου κατοικίας ή διαμονής του θανόντος) με αίτηση του κληρονόμου ή του καταπιστευματοδόχου ή του κληροδόχου ή του εκτελεστή διαθήκης, η οποία αναρτάται για δέκα (10) ημέρες σε ειδικό χώρο του καταστήματος του Ειρηνοδικείου, χορηγεί το πιστοποιητικό για το κληρονομικό του δικαίωμα και τη μερίδα που του αναλογεί (κληρονομητήριο από διαθήκη ή εξ αδιαθέτου). Αν ασκηθεί μέσα στην παραπάνω προθεσμία παρέμβαση τρίτου, ο Ειρηνοδίκης προσδιορίζει δικάσιμο για τη συζήτησή τους προκειμένου να εκδοθεί απόφαση επ’ αυτών. Το πιστοποιητικό (κληρονομητήριο) εκδίδεται από το γραμματέα του δικαστηρίου και παραδίδεται με απόδειξη παραλαβής του, η οποία φυλάγεται στο αρχείο του δικαστηρίου.
τι περιέχει το κληρονομητήριο
Η διάταξη του Ειρηνοδίκη και η απόφαση του δικαστηρίου της κληρονομίας πρέπει να περιέχει: Α) το ονοματεπώνυμο του κληρονομουμένου. Β) Τα ονοματεπώνυμα των κληρονόμων ή καταπιστευματοδόχων ή κληροδόχων στους οποίους παρέχεται. Γ) Τις κληρονομικές μερίδες του καθενός ή τα αντικείμενα τα οποία περιέρχονται στον καθένα. Δ) Τους όρους ή τους περιορισμούς με τους οποίους η κληρονομία, το καταπίστευμα ή η κληροδοσία περιέρχεται στον καθένα. Ιδιαίτερα αν πρόκειται για κληρονόμο, τα καταπιστεύματα και τα κληροδοτήματα που βαρύνουν την κληρονομία. Ε) Τα ονοματεπώνυμα των εκτελεστών διαθήκης και τις εξουσίες που η διαθήκη τους παρέχει.
τι πρέπει να αποδείξει ο αιτών
Κληρονομητήριο από διαθήκη ή εξ αδιαθέτου παρέχεται σε εκείνον που κληρονομεί. Εκείνος που υποβάλλει την αίτηση πρέπει να αποδείξει: 1) Την χρονολογία θανάτου (με ληξιαρχική πράξη θανάτου). (2) Την διαθήκη και το περιεχόμενό της (με πρακτικό δημοσίευσής της από το αρμόδιο Δικαστήριο). Εναλλακτικά την συγγενική σχέση με τον θανόντα (με πιστοποιητικό πλησιεστέρων (εγγυτέρων) συγγενών). (3) Ότι δεν υπάρχουν άλλα πρόσωπα που να αποκλείουν το κληρονομικό του δικαίωμα. (4) την ύπαρξη ή μη άλλων διαθηκών και (5) αν εκκρεμεί δίκη για το κληρονομικό του δικαίωμα. Αν υπάρχουν περισσότεροι κληρονόμοι, με αίτηση οποιουδήποτε από αυτούς, μπορεί να παρασχεθεί κοινό κληρονομητήριο. Στην περίπτωση αυτή, ο αιτών πρέπει να αποδείξει ότι όλοι οι κληρονόμοι αποδέχτηκαν την κληρονομία.
Αυτός που αναφέρεται στο κληρονομητήριο ως κληρονόμος τεκμαίρεται ότι έχει το κληρονομικό δικαίωμα, που αναφέρεται στο κληρονομητήριο. Εάν το κληρονομητήριο είναι ανακριβές, το Ειρηνοδικείο μπορεί να διατάξει να αφαιρεθεί, να κηρυχθεί ανίσχυρο, να τροποποιηθεί ή να ανακληθεί. Την αίτηση μπορεί να υποβάλλει οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον.