Το κτηματολόγιο αποτελεί έναν τρόπο καταχώρησης των δικαιωμάτων και των βαρών επί των ακινήτων. Πρώτες εγγραφές είναι εκείνες που καταχωρίζονται ως αρχικές στο κτηματολόγιο. Για την διόρθωση των εγγραφών στο Κτηματολόγιο ακολουθείται συνήθως η δικαστική οδός.
διόρθωση εγγραφών ως προς τον δικαιούχο
Σε περίπτωση που η πρώτη εγγραφή στο κτηματολόγιο είναι λάθος ως προς τον δικαιούχο, η διόρθωση μπορεί να ζητηθεί, με αγωγή. Η αγωγή ασκείται ενώπιον του αρμόδιου Πρωτοδικείου. Το αίτημα της αγωγής είναι η αναγνώριση του δικαιώματος που προσβάλλεται με την λανθασμένη εγγραφή και η διόρθωσή της. Η αγωγή για την διόρθωση εγγραφών στο κτηματολόγιο ασκείται μέσα σε προθεσμία επτά (7) ετών. Για τις περιοχές που κηρύχθηκαν υπό κτηματογράφηση πριν τη δημοσίευση και έναρξη ισχύος του ν. 3481/2006, η παραπάνω προθεσμία είναι δεκατεσσάρων (14) ετών. Η παραπάνω προθεσμία ξεκινάει απ’ όταν άρχισε να λειτουργεί το κτηματολόγιο στην συγκεκριμένη περιοχή. Για παράδειγμα:
- Κτηματολόγιο Βύρωνος στις 20/02/2006,
- Κτηματολόγιο Παπάγου στις 14/05/2004
- Κτηματολόγιο Σπάτων – Λούτσας στις 26/06/2006
- Κτηματολόγιο Αγίας Παρασκευής (και Χολαργού) στις 11/04/2005.
διόρθωση εγγραφών σε ακίνητο αγνώστου ιδιοκτήτη
Για ακίνητο με την ένδειξη «αγνώστου ιδιοκτήτη» η διόρθωση μπορεί να ζητηθεί με αίτηση εκείνου που ισχυρίζεται ότι έχει εγγραπτέο στο Κτηματολόγιο δικαίωμα. Το δικαίωμα μπορεί να αφορά (οριζόντια ιδιοκτησία ή οικόπεδο) . Η αίτηση υποβάλλεται στο Μονομελές Πρωτοδικείο της τοποθεσίας που βρίσκεται το ακίνητο. Το Δικαστήριο δικάζει κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (δηλαδή χωρίς αντιδικία). Όταν πρόκειται για διόρθωση αρχικής εγγραφής επί γεωτεμαχίου (δηλ. οικοπέδου ή αγροτεμαχίου) με την ένδειξη «αγνώστου ιδιοκτήτη» και ο δικαιούχος επικαλείται ως τίτλο κτήσης την έκτακτη χρησικτησία, ασκείται αναγκαστικώς αγωγή. Η αγωγή απευθύνεται κατά του Ελληνικού Δημοσίου και εκδικάζεται κατ’αντιδικία.
διόρθωση εγγραφών περιγραφικών και γεωμετρικών
Εκείνος που καταχωρίσθηκε στις πρώτες εγγραφές ως δικαιούχος εγγραπτέου δικαιώματος, μπορεί να ζητήσει με αίτησή του την διόρθωση περιγραφικών και γεωμετρικών στοιχείων. Η αίτηση υποβάλλεται ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου της περιφέρειας του ακινήτου. Αίτημα της αίτησης είναι η διόρθωση στοιχείων της πρώτης εγγραφής. Η εν λόγω διάταξη ερμηνεύεται από τη νομολογία των Δικαστηρίων διασταλτικά. Επομένως, συμπεριλαμβάνει και άλλα πλην του εμβαδού, εσφαλμένα καταχωρηθέντα στοιχεία των πρώτων εγγραφών. Ενδεικτικώς, το είδος της ιδιοκτησίας (οριζόντια ή κάθετη κλπ), το είδος του εμπράγματου δικαιώματος, τη διεύθυνση ή τον όροφο που κείται το ακίνητο, τον τίτλο κτήσης (πώληση, γονική παροχή, δωρεά κλπ), τα ποσοστά συγκυριότητας επί του γεωτεμαχίου (χιλιοστά οικοπέδου), την ύπαρξη ή μη παρακολουθήματος κλπ.
διόρθωση εγγραφών λόγω πρόδηλων σφαλμάτων
Ο Προϊστάμενος του Κτηματολογικού Γραφείου μπορεί, ύστερα από αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος, να προβαίνει στη διόρθωση πρόδηλων σφαλμάτων των κτηματολογικών εγγραφών. Ιδίως σε περίπτωση που υπάρχουν λάθη στα στοιχεία του δικαιούχου (όνομα, επώνυμο κλπ). Επίσης όταν υπάρχουν λάθη στο καταχωριθέν δικαίωμα (πλήρης κυριότητα, επικαρπία, ψιλή κυριότητα κλπ), λάθη στην ιδιοκτησία, λάθη στον τίτλο κτήσης (αριθμός εγγράφου, όνομα συμβολαιογράφου, στοιχεία μεταγραφής κλπ) και το ιδιοκτησιακό αντικείμενο.
Το πρόδηλο σφάλμα στην καταχώριση θα πρέπει να προκύπτει κατά τρόπον αναμφισβήτητο από την καταχωρισθείσα πράξη και τα συνοδευτικά αυτής έγγραφα.
Στην περίπτωση ακινήτου με την ένδειξη «άγνωστος ιδιοκτήτης», η διόρθωση γίνεται αν πρόκειται για δημόσιο έγγραφο, με βάση το οποίο έχουν καταχωρισθεί στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου δικαιώματα συνδικαιούχων και αν το δημόσιο έγγραφο, με βάση το οποίο ζητείται η διόρθωση της εγγραφής, αποτελεί τίτλο εγγραπτέου δικαιώματος επί άλλου κτηματογραφηθέντος ακινήτου της ίδιας περιοχής, το οποίο καταχωρίσθηκε στο κτηματολόγιο, καθώς και όταν ο τίτλος του αιτούντος είναι παραχωρητήριο του Ελληνικού Δημοσίου.
Το ίδιο ισχύει επίσης όταν το ακίνητο με την ένδειξη άγνωστου ιδιοκτήτη, για το οποίο ζητείται η διόρθωση, είναι οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία και από το συσχετισμό του προσκομιζόμενου τίτλου κτήσης του αιτούντος και των δικαιοπαρόχων του προς την πράξη σύστασης της οριζόντιας (διαμέρισμα κλπ) ή κάθετης, αντίστοιχα, ιδιοκτησίας, διαπιστώνεται ότι εξαντλείται το σύνολο των εξ αδιαιρέτου ποσοστών (χιλιοστά οικοπέδου).
Αν ο Προϊστάμενος του Κτηματολογικού Γραφείου δεν αποφανθεί μέσα σε δέκα πέντε (15) εργάσιμες ημέρες από την υποβολή της αίτησης ή αν απορρίψει την αίτηση, ο αιτών δικαιούται να προσφύγει στον Κτηματολογικό Δικαστή μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από τη λήξη της προθεσμίας αυτής ή αφότου έλαβε γνώση της απόρριψης της αίτησης.